รสชาติที่หวานนุ่มละมุน อร่อยกลมกกล่อม และมีกลิ่นหอมเย้ายวนใจ กาแฟสายพันธุ์อราบิก้าจึงเป็นที่นิยมทั่วโลก เป็นสายพันธุ์ที่เก่าแก่ และมีการปลูกมาอย่างยาวนาน นอกเหนือจากความพิเศษที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว กาแฟสายพันธุ์อราบิก้ายังมีความลับซ่อนอยู่ที่หลายคนอาจยังไม่รู้

นั้นคือ โครโมโซมของกาแฟสายพันธุ์อราบิก้าสามารถผสมตัวเองได้ ทำให้มีการผสมภายในสายพันธุ์ เกิดเป็นสายพันธุ์ย่อยต่างๆ ดังนั้นกาแฟสายพันธุ์อราบิก้าจึงมีหลายพันธุ์ย่อย พอแยกพันธุ์สำคัญได้ดังนี้

ทิปิก้า (Typica)

ถือเป็นต้นสายพันธุ์ของอราบิก้าที่กลายพันธุ์ออกไปหรือผสมข้ามสายพันธุ์ มีถิ่นกำเนิดการปลูกที่เยเมน แล้วค่อยๆแพร่กระจายไปยังประเทศอื่นๆ ความโดดเด่นของกาแฟสายพันธุ์ทิปิก้า คือเรื่องของรสชาติที่มีความเข้มข้นมาก มีกลิ่นหอมอโรม่า เรียกได้ว่าสมดุล พอดี กาแฟสายพันธุ์ทิปิก้า เป็นการแตกย่อยออกมาจากกาแฟสายพันธุ์อราบิก้าดังนั้นจึงมีสารคาเฟอีนน้อยกว่าสายพันธุ์กาแฟโรบัสต้าปริมาณ 1 เท่าของผลผลิตจากกาแฟนั้นเอง

เบอร์บอน (Bourbon)

เป็นสายพันธุ์ที่กลายพันธุ์ตามธรรมชาติจากสายพันธุ์ทิปิก้าที่มาจากเกาะเบอร์บอนหรือรียูเนียนในปัจจุบัน กาแฟสายพันธุ์นี้ได้ถูกหยิบขึ้นมาฟื้นฟูและพัฒนาใหม่อีกครั้ง และเป็นกาแฟเดียวเท่านั้นที่มีปริมาณคาเฟอีนเพียง 0.6 % เท่านั้น มีรสชาติที่ดีมาก เปรี้ยวต่ำ ความขมก็ต่ำด้วยเช่นกัน กลิ่นโดดเด่นในสไตล์ ดอกไม้ ผลไม้ ซึ่งเป็นที่นิยมมาก

คาทูรา (Caturra)

คาทูราถูกค้นพบในบราซิลโดยเกิดจากการกลายพันธุ์ของเบอร์บอน กาแฟสายพันธุ์นี้ได้รับความนิยมอย่างมากที่โคลอมเบียและอเมริกากลาง แต่ก็มีการปลูกกันทั่วไปที่บราซิลด้วยเช่นกัน สายพันธุ์คาทูราให้กาแฟที่ค่อนข้างมีคุณภาพและคุณภาพจะดีขึ้นตามความสูงของแหล่งปลูกและผลผลิตที่น้อยลง ผลของคาทูรามีทั้งสีแดงและเหลือง เป็นสายพันธุ์ที่มีต้นเตี้ยซึ่งมักถูกเรียกว่าต้นแคระหรือกึ่งแคระ ง่ายต่อการเก็บด้วยมือ

คาทุย (Catuai)

เป็นสายพันธุ์ที่เกิดจากการผสมกันระหว่างสายพันธุ์คาทูรา และสายพันธุ์มุนดู นูวู คาทุยมีลักษณ์เด่นของคาทูราซึ่งมีต้นเตี้ย และลักษณ์เด่นของมุนดู นูวูซึ่งมีผลผลิตสูงและแข็งแรง ผลเบอร์รี่ของสายพันธุ์คาทุยมีทั้งสีแดง และ เหลืองเหมือนสายพันธุ์คาทูรา

พาคามารา (Pacamara)

กาแฟสายพันธุ์พาคามาราเกิดการผสม  2 สายพันธุ์ที่เป็นสายพันธุ์ย่อยของกาแฟอราบิก้าคือ สายพันธุ์พาคาส และสายพันธุ์มาราโกกิบ มีจุดเด่นในเรื่องของความใหญ่ของเมล็ด ซึ่งอาจจะมีความแตกต่างจากเมล็ดกาแฟสายพันธุ์อื่นๆ และสิ่งสำคัญของกาแฟสายพันธุ์พาคามาราเป็นกาแฟที่มีรสชาติที่มีความเข้มข้นและมีความซับซ้อนอย่างมาก อีกทั้งยังมีความเป็นบอดี้อยู่ในระดับระหว่างปานกลางถึงหนาแน่น กลิ่นหอมคล้ายกับช็อคโกแลต รวมไปถึงกลิ่นผลไม้จำพวกเบอร์รี่สีแดง

เกอิชาหรือเกชา (Geisha/ Gesha)

สายพันธุ์กาแฟที่มีการแตกย่อยมาจากกาแฟสายพันธุ์อราบิก้า มาจากทางตะวันตกของประเทศเอธิโอเปีย หรือที่เรียกว่าเมืองเกชา หรือเกอิชานั้นเอง กลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ของเกอิซาคือต้องมีกลิ่นมะลิ และนอกจากนี้ยังเป็นกาแฟที่ถูกกล่าวขานในเรื่องของราคาที่สูงเพราะระยะเวลาการปลูกที่นานและการดูแลเอาใจใส่เป็นพิเศษ

ถึงแม้กาแฟสายพันธุ์ย่อยของอราบิก้าจะเกิดจากการแตกย่อย การกลายพันธุ์ตามธรรมชาติ หรือผสมกับกาแฟสายพันธุ์อื่น แต่แต่ละสายพันธุ์ก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวทั้งที่มีต้นกำเนิดมาจากสายพันธุ์เดียวกัน เป็นความพิเศษของธรรมชาติที่น่าค้นหามากเลยทีเดียว